The Great Fire of Rome

van de vroeg-Romeinse keizers, Nero alleen rivaliseerde Caligula in zijn reputatie van pure ongebreidelde venijnigheid. Slechts 16 toen hij in 54 na Christus door de Praetoriaanse garde tot keizer werd uitgeroepen, in opvolging van keizer Claudius, zou hij met voeten eerst geboren zijn, wat als onheilspellend werd beschouwd. Hij lijkt echter een veelbelovende start te hebben gemaakt onder leiding van Lucius Annaeus Seneca, de Stoïcijnse filosoof die zijn leermeester was geweest, en Sextus Afranius Burrus, hoofd van de Praetoriaanse Garde. Hij was serieus geïnteresseerd in de kunst, schreef poëzie en speelde De Lier en pronkte met zijn zangstem in optredens op het podium. Hij had eerder een entertainer dan een keizer moeten zijn, in welke rol Hij veranderde in een losbandige en moorddadige megalomaan. Seneca, gedwongen om zelfmoord te plegen in 65 N. Chr., zou een van zijn vele slachtoffers zijn.De inwoners van Rome woonden in het jaar 64 voornamelijk in houten huizen en hutten, een gemakkelijke prooi om te vuren. Het vroegst overlevende gedetailleerde verslag van degene die uitbrak onder de volle maan die nacht in juli komt van de Romeinse historicus Tacitus, die toen nog maar een kleine jongen was. Hij zegt dat het begon in winkels in het Circus Maximus, het wagenracestadion. Aangewakkerd door de wind, veranderde het snel in een inferno, razend door de smalle straatjes en krappe steegjes aan de doodsbang kreten van de mensen. Kinderen en ouderen waren even hulpeloos en menigten van verwarde Burgers renden deze kant op in pogingen om weg te komen, terwijl sommigen stierven terwijl ze dapper probeerden anderen te redden. De brandbestrijdingsinspanningen werden gehinderd door bendes van mensen, van wie sommigen brandende fakkels gooiden om de vlammen aan te moedigen, en het was niet duidelijk of ze plunderaars waren of, zoals ze beweerden, onder orders handelde. Na vijf dagen leek de sloop van alle gebouwen in een grote ruimte aan de voet van de heuvel Esquiline de brand tot een einde te hebben gebracht, maar het brak weer uit als altijd en verspreidde zich nog breder. Toen de stad uiteindelijk stierf, werd het grootste deel van de stad volledig verwoest of zwaar beschadigd. Tacitus zegt dat Nero bij Antium aan de kust was toen de brand begon. Hij keerde terug naar Rome om hulp te organiseren. Mensen die hun huis verloren mochten kamperen in openbare gebouwen, open ruimtes en tuinen. Er werd voedsel aangevoerd uit Ostia en andere naburige steden en de prijs van maïs werd verlaagd. Ondertussen, echter, het woord verspreid dat terwijl de brand woedde de keizer was gezien optreden op een podium in een prive-huis zingen van de val en vernietiging van Troje. Men begon te geloven dat Nero opzettelijk de brand had aangestoken zodat hij Rome kon herbouwen als een glorieuze nieuwe stad en het naar zichzelf kon noemen. Tacitus was vrijblijvend over de vraag of de ramp per ongeluk was gebeurd of verraderlijk was bedacht door de keizer. Hij zei dat “auteurs beide verslagen hebben gegeven”. Nero maakte van de gelegenheid gebruik om zelf een nieuw paleis te bouwen, dat hij het Gouden Huis noemde, en latere historici als Suetonius en Dio Cassius twijfelden er niet aan dat Nero verantwoordelijk was geweest voor het vuur en dat hij opgetogen zag zingen toen het brandde. Dio Cassius zei dat de keizer mannen had gestuurd die deden alsof ze dronken waren om het vuur aan te steken. Volgens Tacitus was Nero voldoende verontrust door het wijdverbreide geloof dat de brand was begonnen op zijn bevel dat hij de christenen als zondebokken koos om de schuld te geven. Ze geloofden in wat Tacitus ‘een zeer ondeugend bijgeloof’ noemde dat zich had verspreid naar Rome ‘waar alle afschuwelijke en schandelijke dingen uit alle delen van de wereld hun Centrum vinden en populair worden’. Christenen werden in beslag genomen en gemarteld om te biechten, vervolgens door honden aan stukken gescheurd, gekruisigd of levend verbrand en ‘ s nachts als menselijke fakkels gebruikt. Een christelijke tekst uit de tweede eeuw verkondigde dat Nero de Antichrist was.De huidige historici twijfelen er over het algemeen aan dat Nero zijn handlangers opdracht gaf om de brand te stichten. Of hij dat nu deed of niet, hij had weinig tijd over. De steeds frequentere podiumoptredens waarop hij vertrouwde voor populariteit kwam steeds meer onwaardig te lijken. Dreigende samenzweringen vormden zich tegen de keizer in Rome, het Leger verloor het vertrouwen in hem en er waren opstanden in Spanje, Gallië en de oostelijke provincies. In 68 n. Chr., toen zelfs de Praetoriaanse Garde hem verliet, vluchtte hij naar een villa buiten Rome waar hij op 30-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. Hij had een graf gegraven voor zichzelf, werd gezegd, en beval zijn secretaresse om hem te helpen steken zichzelf in de nek met een dolk. Tijdens dit alles riep hij Qualis artifex pereo – ‘ wat een kunstenaar sterft in mij!’