archeologen die opgraven in een oude Vikingnederzetting in Zuidoost-Denemarken dachten dat ze te maken hadden met een typisch plattelandsstadje uit de Middeleeuwen. Toen veranderde een enkel toilet alles.Anna Beck, Archeologisch onderzoeker van het museum van Zuidoost-Denemarken, was bezig met het opgraven van een atelier waarvan ze dacht dat het een semi-ondergrondse werkplaats was… ja, je raadt het al. Ze had een laag middeleeuwse poep gevonden.
door koolstofdatering is het toilet meer dan 1.000 jaar oud, waardoor het mogelijk de oudste plee in Denemarken is.Na een chemische analyse van het materiaal uit de put kon Beck bevestigen dat ze inderdaad een gat vol uitwerpselen had gevonden. Zij en haar collega ‘ s bepaalden dat de uitwerpselen menselijk waren toen ze ontdekten dat het vol was met bloempollen, vaak gevonden in honing. “Ik weet niet of Vikingen zaten en aten honing, of dat het mede was, maar de interpretatie is in ieder geval dat het stuifmeel van honing, en dat wordt zelden gebruikt voor het voeden van dieren,” Beck vertelde Science Nordic ‘ s Charlotte Persson. Tenzij deze Vikingen hun dieren honing en mede gaven, moest deze uitwerpselen van een mens komen.Verder onderzoek van het toilet bracht twee paalgaten aan het licht die aan de zijkant van de put lagen, die volgens Beck deel zouden kunnen hebben uitgemaakt van een bijgebouw. Deze interpretatie wordt versterkt door het feit dat er weinig stuifmeel in de lucht in andere lagen van de put, wat suggereert dat het was beschut door muren.
toiletten waren gebruikelijk in Vikingsteden, waar archeologen vaak ontdekkingen van buitenhuizen alleen al door geur kunnen identificeren. Maar op het platteland deden mensen meestal hun zaken in de schuur met hun dieren. Alle mest was waardevol als meststof, ongeacht of het van koeien of mensen kwam. Daarom is Beck ‘ s ontdekking met scepsis begroet door onderzoekers als Museum Nordsjælland directeur Kjartan Langsted. Hij stelt dat toiletten tot in de 18e eeuw ongehoord waren op het Deense platteland.
maar Beck denkt dat dit toilet deel zou kunnen hebben uitgemaakt van een grotere culturele verschuiving. Ze vertelde Science Nordic:
we weten uit culturen over de hele wereld dat de behandeling van uitwerpselen wordt omgeven door ingewikkelde culturele en sociale regels en taboes. Van de toiletcultuur kun je veel leren over de normen en regels van die specifieke samenleving… We weten bijvoorbeeld dat dieren, die vroeger duizenden jaren onder hetzelfde dak als mensen leefden, op dat moment uit de huizen van mensen werden verplaatst. De afstand tussen mens en dier werd groter, zowel fysiek als mentaal. Dat ideaal past misschien niet zo goed als ze in de stal zitten om samen met de dieren te poepen.
toiletten waren belangrijk genoeg voor de Vikingen dat er verwijzingen naar zijn in de Vikingliteratuur. Middeleeuwse geleerde Sarah Künzler, van Trinity College, Dublin, merkt op dat Oudnoords verschillende woorden heeft voor buitenhuis, waaronder garðhús (tuinhuis), náð-/náða-hús (Huis van rust), en annat hús (het andere huis). Künzler schrijft dat deze woorden ” de notie dat een apart huis werd gebouwd als een privy.”
maar archeologen geven de voorkeur aan het ontdekken van de geschiedenis via “ground truthing,” of het vinden van materieel bewijs. Totdat we meer voorbeelden van vikingtoiletten in het land kunnen vinden, kunnen we er niet zeker van zijn dat Beck het eerste toilet in Denemarken heeft gelokaliseerd. Toch kunnen we niet al onze dromen wegspoelen. We zoeken dit mysterie nog uit.