Peter Leithart, w swoim niedawno wydanym (i jak dotąd całkiem genialnym) Objawieniu, daje kilka powodów, by myśleć inaczej. W rzeczywistości, twierdzi on, że istnieje wiele cech tekstu, które po prostu nie mają sensu, jeśli „aniołowie kościołów” są istotami anielskimi, w przeciwieństwie do—jak ogólnie uznawali to Ojcowie Kościoła—ludzkich przywódców. Na przykład:
1. Praktyczny argument. „Jeśli Jezus rzeczywiście ukazał się Janowi, podyktował rzeczywiste słowa, które czytamy w tekście i oczekiwał, że Jan faktycznie wyśle orędzia do kościołów, to przekonanie, że odbiorcami są duchy aniołów, nie ma sensu. Dlaczego Jezus nie mógłby po prostu przemówić bezpośrednio do swoich anielskich posłańców (tak jak wydaje się to robić w innych miejscach Objawienia)? Aniołowie prawdopodobnie mają dostęp do nieba, więc Jezus może zwracać się do nich bez kłopotu z wysyłaniem jeźdźca. Po co wysyłać listy do kościołów Azji, skoro same orędzia są adresowane do duchów anielskich?”
2. Żartobliwy argument. „Mówiąc prowokacyjnie, albo złośliwie: gdzie aniołowie otrzymują pocztę? Skąd John zna adresy? Im bardziej staramy się wyobrazić sobie zestaw listów wysyłanych do aniołów-Duchów, tym bardziej staje się on niewiarygodny.”
3. Argument gramatyczny. W języku angielskim nie rozróżniamy już liczby pojedynczej i mnogiej w drugiej osobie, więc pomijamy fakt, że w języku greckim wiele mocnych słów w listach jest pojedynczych, ujawniając, że anioł jest zwracany, a nie do kościoła. Jest to anioł Kościoła Efezjańskiego, który jest oskarżony o porzucenie swojej pierwszej miłości (2: 4), anioł w Pergamonie, który potrzebuje pokuty (2:16), i anioł w Laodycei, który jest letni (3:16). Co prawda, byłoby zaskakujące znaleźć ludzkiego przywódcę odpowiedzialnego tak bezpośrednio za upadki kościoła – ale byłoby o wiele bardziej dziwne, gdyby Anioł-duch został pociągnięty do odpowiedzialności w ten sposób. „Czy Anielskie duchy cierpią duchowy letarg? Czy mają suche czary i ciemne noce duszy? Czy doświadczają acedii? Jak anioł żałuje?”
4. Argument sprawiedliwości. „Jezus grozi, że usunie świecznik (Kościół, 1:20) z Efezu, jeśli anioł nie pokutuje. To pozostawia przyszłość Kościoła Efezjańskiego nie zależną od pokuty Wspólnoty lub jej przywódcy, ale od pokuty jego duchowego opiekuna, na którego wspólnota nie może wywierać żadnego wpływu. To pozostawia kościół na łasce aniołów (którzy zdają się podlegać wahaniom nastrojów), właśnie tego rodzaju zniewolenie księstw i mocy, z których Jezus nas wybawił.”
5. Argument tematyczny. „Prawo jest DANE przez aniołów. Nie przesłanie Jezusa … Przez chwilę byliśmy niżsi od aniołów, ale teraz ukoronowani chwałą i czcią. Jest to jeden z kluczowych tematów Objawienia: jest to ostatni akt anielskiego Przymierza, ostatnia hurra dla tych niezawodnych istot duchowych, które zarządzają rzeczami od stworzenia. Anioły znikają z historii po upadku Babilonu, gdy świat zostaje przekazany znacznie mniej niezawodnej rasie ludzkości.”
to rodzi wszelkiego rodzaju pytania (które Leithart następnie odnosi) o tym, kim są ci ludzcy przywódcy i jakie (jeśli w ogóle) konsekwencje może to mieć dla naszej eklezjologii. Ale z tego co widzę, to dość przekonujący argument.